Followers

Get More Essays In Nepali

खेलकुदको महत्व

Please Follow Our Websites 
कृपया माथि रहेको subscribe मा इमेलले subscribe गरी नया नया लेख पाउनुहोस ।

'खेल' र 'कुद'  भन्ने दुई शब्दका मेलबाट 'खेलकुद' शब्द बनेको हो। यस शब्दले 'मन बहलाउन वा ब्यामक निम्ति खेल्ने र कुदने कम' भन्ने अर्थ ब्यक्त्र गर्दछ । यस सन्दर्भमा मन बहालाउण वा ब्याम निम्ति खेल्ने र कुदने कामको महत्त्व नै खेलकुदको महत्त्व हो भन्ने बुझिन्छ । तर 'खेलकुद' शब्दले हिजोआज केवर मनोरंजन र ब्यायामक लागि ख्लेने र कुदने कम  मात्र नबुझाई व्यापक अर्थमा एउटा ठुलो व्यवसायलाई बुझाउन थालेको छ । यो व्यक्तिको सम्मान र प्रतिष्ठासंग पनि जोडिने पुगेको छ । खेलकुदका मध्यमबाट रास्ट्रको नाम विश्वाभर फिजिन्छ । वर्तमान युगमा खेलकुद दिन-प्रतिदिन लोकप्रिय बन्दै गएको छ। त्यसैले अजिले खेलकुद लागि विश्वमा ठुलो धन्राशी खर्च भइरहेको छ र हरेक रस्त्र्हरु खेलकुदको विकास गर्न मरीमेटेर लागिरहेका छन्। यसबाट खेलकुदको महत्त्व स्वत: झल्किन्छ।

घरभित्र खेलिने खेल र बाहिर खेलिने खेल गरी खेललाई दुई किसिमले वर्गीकरण गर्न सकिन्छ। मानवजीवनमा खेलकुदको ज्यादै ठूलो महत्त्व रहेको छ । खेलबाट हाम्रा शरीर र मन दुवै स्वस्थ रहन्छन। अझ शारीरिक तन्दुसाथै निरोगी पनि बन्न रुस्ती त् खेलकुदबाटै प्राप्त गर्न सकिन्छ। नियमित रुपमा खेलकुदमा सहभागी हुने ब्यक्ति ज्यादै फुर्तिलो हुनमा सक्दछ।त्यसैले समय मिलाएर खेलकुदमा सहभागी हुनु अति जरुरी छ। खेलम एकाग्रता, अनुशासन र स्वस्थ प्रतिस्पर्धा हुनुपर्दछ र यस्तो भएको खलेबाटै सहोयोगीको भावना बढ्न सक्दछ अनि एकअर्कामा आत्मीयता पनि बढ्न जांच। तर अहिले कुनै कुनै खेलमा स्वस्थ प्रतिस्पर्धाक सत्ता अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा पनि भइरहेको पाइन्छ। जसरी भए पनि खेल जित्नेपर्ने भन्ने नचाहिदो होडबाजी र दुर्भावनाको विकासले गर्दा खेलमा नराम्रो अस्वस्थको सिर्जना भएको हो। खेल हुनुभन्दा अगि नै हारजित निश्चित गर्नु, छलकपट हुनु, खेलाडीहरुलाई धम्की दिनु र तिनलाई खरिद गर्न खोज्नु आदिजस्ता खराब प्रवृतिका कारण सिङ्गो खेलजगत नै कहिलेकाहिँ विवादमा फस्न पुग्छ।यस्तो हुनु दुर्भाग्यापूर्ण कुरा हो।

मानसजस्तै पशुपन्छीहरु पनि खेलेर रमाउन गर्दछन्। बाख्रा, कुकुर, बिराला आदि जनावर र तिनका बच्चाबच्चीहरु उफ्रिदै खेल्दै गरेको हामीले देखेका छौ। त्यसै गरी बदर, मृग आदि जंगली जनावरहरु पनि खेलिरहन्छन। चराचुरुंगीहरु पनि खुला आकाशमा चक्कर लगाउदै अनि रुखका हागाहागा चाहर्दै रमाइरहन्छन।माछो पनि पानीमा लमाइलोसिट खेलिरहेको हामी देख्न सक्दछौ। 

खेलकुदबाट मानिसलाई धेरै फाइद हुन्छ। खेलकुदमा अनुशासन अपरिहार्य हुन्छ र यसले मानिसलाई अनुशासित जीवन बिताउन मदत गर्छ। यसबाट मानिसले समुहमा मिलेर कम गर्ने बानि सिक्छ।खेलबाट शारीरिक ब्यायाम हुनु भएकाले शरीरमा जागर पलाउनक साथै खाएको कुरा पनि सजिलै पच्छ। व्यक्तिका शरीरको, मनको, बुद्धिको विकासमा खेलकुदको निकै सुघाउ पुर्याउछ। खेलले खेल खेल्ने ब्यक्ति, समाज र रास्ट्रको गौरब बन्दछ।


पुस्तकालयको महत्व 

पुस्तक र आलय मिलेर पुस्तकालय शब्दको निर्माण भएको छ। यो संसारमा धेरै पुस्तकालयहरु छन्। सामान्य रुपमा पुस्तकालय भनेको पुस्तकको भण्डार भन्न सकिन्छ। हामीले पुस्तकालयमा विभिन्न किताबहरु पाउन सक्छौँ। जस्तै-गणित,सामाजिक,विज्ञान आदि। हामी पुस्तकालयको विभिन्न लेखहरु पढ्न सक्छौ र राम्रा कुराहरुको ज्ञान प्राप्त गर्न सक्छौँ। आजको युगमा यसको धेरै नै महत्व दिइने गर्दछ। कतिपय मानिसले घरमै पुस्तकालय बनाएका हुन्छन्‌। आज मानिसहरु समयलाई उप्युक्त तरिकाले उपयोग गर्नका लागि यसमा भएको किताबहरु पढ्ने गर्छन। पुस्तकालयमा विभिन्न छेत्रका किताबहरु हुन्छन्। यस प्रविधिको युगमा पुस्तकालय विद्या प्राप्त गर्नकालागि एक सजिलो मार्फत हो। पुस्तकालय एक मन्दिरका रुपमा लिइन सकिन्छ किनभने यसले हामीलाई सत्य बाटोमा लाउन सक्छन्,यदि हामीले यसमा भएको ज्ञानलाई सही उपयोग गर्न सक्यौँ भने।
Image result for library

पुस्तकालयको यस आधुनिक युगमा धेरै नै महत्व रहेको छ। पुस्तकालय ज्ञानको सागर हो। हामीले यसमा रहेको अर्थपूर्ण ज्ञानलाई मनले धारण गर्न सक्यो भने लक्ष् र आकांङक्षा प्राप्त गर्न  सक्छौँ। यसमा रहेको अपूर्ण ज्ञानलाई सही ढंगले प्रयोग गर्नेले भविष्यमा आफ्नो नाम कमाउन सक्छन्। हामीले ज्ञानले विश्वलाई परिवर्तन गर्न सक्छौँ। यसले हाम्रो मानसिक विकासमा साथ दिन्छन्। पुस्तकालयको महत्व मानिसका लागि समय झैँ महत्वपुर्ण हुन्छन्। पुस्तकालयको महत्व पढाईको हरेक छेत्रमा हुन्छ। जस्तै- यदि हामीलाई वैज्ञानिक बन्न चाहन्छौ भने हामीले थरिथरिका विज्ञान किताब पढी लक्षलाई काबुमा ल्याउने सक्छौँ। यसको महत्व बुझने मानिस नै अहिले अगाडि बढेका उदहारण सहित पाइन्छ।

पुस्तकालय देश निर्माण र विकासमा एक स्थान ओगटेको छ। नेपली सर्वप्रथम पुस्तकालयको निर्माणमा अगाडि बढाउने मान्छे जोन उड हुन्। उहाले नेपालमा पुस्तकालयको सुरुवात गर्नुभयो। पहिला भन्दा अहिले पुस्तकालय नेपालमा धेरै पाइन्छ। धेरै ठाउँमा सरकारले बनेको छ र कतिपय पुस्तकालय समाजसेवीले बनेका हुन्छन्। यदि सबै नागरिकले पुस्तकालयको प्रयोग गर्यो र यसको महत्व बुझ्न सक्यो भने हाम्रो देश अगाडि बढ्न सक्छ। यदि समाजमा कुनै समस्या पर्यो भने हामी पुस्तकालयमा समस्याको निवारण गर्न सक्छौँ। अझै गाउँहरुमा पुस्तकालयको धेरै नै कमी छ र अविकसित ठाउँ भनेको गाउँ नै हो। त्यसैले हामीले गाउँलाई सहरमा परिवर्तन गर्नु छ भने सरकारी पुस्तकालय बनाउन सरकार संग माग गर्नुपर्छ। यस्तो हुन सक्यो भने गाउँका मानिसले बिस्तारै त्यहाँ भएका पुस्तकहरु पढ्न थाल्छन् र केही ज्ञान प्राप्त गर्छन्। त्यही ज्ञानका कारणले तिनीहरुको मनमा मानसिकता जगलाऩ र केही गर्न परिश्रमका साथ अगाडि बढ्छन्। यदि हामीले देशलाई सुधार्नु छ भने सर्वप्रथम आफु सुध्रिऩ जरुरु छ।

पुस्तकालयको ज्ञानले आज धेरै मानिसहरु प्रसिद्ध बनेका छन्। जस्तै- यस प्रिथिविका महान वैज्ञानिक अल्बेर्ट आइनसटाइन। उहाँ बाल्यकालमा पढाईमा कमजोर थिएँ तर उहाँलाई गणित र विज्ञानमा रुची थियो। उहाँ
 विद्यालयमा पढाएको नबुझेको कारणले, नजिकको पुस्तकालयमा प्राय गणित र  विज्ञान पदने गर्थे। एकाध बर्षमा उहाँ गणित र विज्ञानमा धेरै नै जान्ने भए। उहाँ एक दिनमा विश्वको महान वैज्ञानिक बन्न सकें। त्यो दिन उहाँ दिशाको आविष्कार गरें र त्यसैले हामीले आज दिशा हेर्न सफल भएका छौँ। उहाँले यो आविष्कार गरेर हामीलाई दिशा छुट्याउन मदत गरेका छन्।

पुस्तकालयको महत्व बिद्यार्थीको जीवनमा धेरै नै छ। आज हरेक स्कुलमा पुस्तकालय हुन्छन् र यसलाई विद्यार्थीले उपयोग गर्नु पर्छ। आज सारा संसार बिकसित हुदै गएका छन् तर हामी अहिले पनि धेरै पछाडि छौ त्यसै कारणले गर्दा हामी पनि तिनीहरु जस्तै जान्ने र बुझ्ने जरुरि छ टा कि हामी पनि आगाडि बढ्न सकौ । यसै कारणले हामी पनि पुस्तकालयमा गएर पढ्ने बानी चाहिँ बसल्नुपर्छ।



2 Comments

Post a Comment

Previous Post Next Post